Πολύποδας ενδομητρίου - Πολύποδας τραχήλου

Ο πολύποδας του ενδομητρίου είναι μία καλοήθης μάζα η οποία αναπτύσσεται στο εσωτερικό περίβλημα της μήτρας, το ενδομήτριο. Συνήθως συνδέεται με τη μήτρα με έναν λεπτό μίσχο, αλλά ορισμένες φορές μπορεί να έχει πλατιά βάση και πρόκειται για μία εξαιρετικά συχνή αλλοίωση (ανευρίσκεται στο 10% των γυναικών που υποβάλλονται σε υστερεκτομή), η οποία εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες ηλικίας 40-60 ετών.

Ο μίσχος του πολύποδα μπορεί να είναι εξαιρετικά μακρύς, φτάνοντας ορισμένες φορές μέχρι και τον τράχηλο. Το μέγεθος του πολύποδα μπορεί να ποικίλει, από λίγα χιλιοστά έως μερικά εκατοστά. Ο καλοήθης αυτός όγκος μπορεί να αντιδρά ή όχι στις ωοθηκικές ορμόνες, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον φυσιολογικό ιστό του ενδομητρίου. Στις περισσότερες περιπτώσεις αναπτύσσεται στον πυθμένα της μήτρας, χωρίς όμως να αποκλείεται η εμφάνισή του σε οποιοδήποτε σημείο της κοιλότητας του ενδομητρίου ή και στον ισθμό του τραχήλου. Συνήθως πρόκειται για μονήρη βλάβη, αλλά στο 20% των περιπτώσεων αναπτύσσονται πολλαπλοί πολύποδες.

Οι πολύποδες του ενδομητρίου είναι μία καλοήθης νεοπλασία του ιστού του ενδομητρίου, ωστόσο οι γυναίκες που έχουν πολύποδες έχουν διπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο στο ενδομήτριο σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.

Κατηγορίες πολυπόδων

Μορφολογικά οι πολύποδες διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

• Yπερπλαστικοί πολύποδες που είναι και οι συνηθέστεροι και πρόκειται για αλλοιώσεις που εμφανίζουν ποικιλία στο μέγεθος και στο σχήμα τους, ενώ ταυτόχρονα είναι ευαίσθητοι στη δράση των οιστρογόνων.
• Ατροφικοί πολύποδες που απαντώνται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και πρόκειται για υπερπλαστικούς ή λειτουργικούς πολύποδες που έχουν ατροφήσει.
• Λειτουργικοί πολύποδες που είναι η λιγότερο συχνοί. Ο αναπτυσσόμενος ιστός εμφανίζει παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτά του γειτονικού ενδομητρίου.

Αίτια εμφάνισης πολυπόδων

Η αιτιολογία της εμφάνισης των πολυπόδων είναι άγνωστη, αλλά φαίνεται να επηρεάζονται από τα επίπεδα των οιστρογόνων. Συνήθως είναι ασυμπτωματικοί. Στις περιπτώσεις που είναι συμπτωματικοί, η συνηθέστερη εκδήλωσή τους είναι η απώλεια μικρής ποσότητας αίματος από τον κόλπο στην μέση του κύκλου (σταγονοειδής κολπική αιμόρροια) και η αυξημένη απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου (μηνορραγία). Αποτελούν αίτιο αιμορραγίας από τον κόλπο στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες στο 40-50%. Όταν ο πολύποδας έχει αποκτήσει αγγεία, μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερη απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου και σταγονοειδής κολπική αιμόρροια στο μεσοδιάστημα μεταξύ των περιόδων ή μετά την εμμηνόπαυση.

Ένας ενδομητρικός πολύποδας ανευρίσκεται συνήθως είτε κατά την διάρκεια ενός τακτικού υπερηχογραφικού ελέγχου είτε κατά την διερεύνηση της κολπικής αιμόρροιας. Ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στην απεικόνιση των ενδομητρικών πολυπόδων είναι η σονοϋστερογραφία, μία μορφή υπέρηχου και η τρισδιάστατη υπερηχογραφία, μέθοδοι που ανιχνεύουν με μεγάλη ευαισθησία την ύπαρξη των ενδομητρικών πολυπόδων και είναι πλέον εξέταση ρουτίνας στο κατάλληλα εξοπλισμένο ιατρείο του ειδικού γυναικολόγου. Η εξέταση εκλογής για την απεικόνισή τους είναι η διαγνωστική υστεροσκόπηση, κατά την οποία ένα ειδικό ενδοσκόπιο, το υστεροσκόπιο προωθείται διαμέσου του τραχήλου μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα και επιτρέπει στον γυναικολόγο που είναι εξοικειωμένος με τη χρήση της να έχει άμεση οπτική επαφή με την κοιλότητα, να διαπιστώσει πιθανές αλλοιώσεις όπως και να λάβει δείγματα για βιοψία.

Εκτός όμως από την καταλληλότερη μέθοδο επισκόπησης και διάγνωσης των ενδομητρικών πολυπόδων, η υστεροσκόπηση αποτελεί την καλύτερη μέθοδο για την αντιμετώπισή τους. Σε αυτήν την περίπτωση, στο ειδικό υστεροσκόπιο προσαρμόζονται ειδικά χειρουργικά εργαλεία με τα οποία αφαιρείται ο πολύποδας ή χρησιμοποιείται ηλεκτρικό ρεύμα για τον καυτηριασμό του. Οι παραπάνω τεχνικές προσφέρουν εξαιρετικά αποτελέσματα στην θεραπευτική αντιμετώπιση των ενδομητρικών πολυπόδων.