Οι πρώτες εβδομάδες: Το μωρό σας

Η γέννηση του μωρού σας πρέπει να δηλωθεί στο Ληξιαρχείο μέσα στις πρώτες ημέρες. Εάν είστε παντρεμένοι είτε εσείς είτε ο πατέρας του μωρού μπορεί να το δηλώσει. Εάν δεν είστε παντρεμένοι, πρέπει να πάτε η ίδια και εάν θέλετε να φαίνεται το όνομα του πατέρα πρέπει να είναι και αυτός παρών.

Το κλάμα

Όλα τα μωρά κλαίνε. Είναι ο τρόπος τους να λένε ότι κάτι δεν πάει καλά. Μερικές φορές θα μπορέσετε να βρείτε τον λόγο που κάτι τους ενοχλεί. Τις φορές όμως που δεν μπορείτε να βρείτε τον λόγο, το μόνο που θα ήταν καλό να κάνετε είναι να του αποσπάσετε την προσοχή ή να το ανακουφίσετε κάπως. Εάν δεν είναι εμφανής ο λόγος που κλαίει το μωρό σας, προσπαθήστε να σκεφτείτε κάποιον λόγο.

Θα μπορούσε να είναι:

• πείνα
• βρεγμένη ή λερωμένη πάνα
• αέρια
• κωλικός
• αίσθηση ζέστης, κρύου ή ενόχληση
• κούραση και έλλειψη ύπνου
• αίσθηση μοναξιάς και αναζήτηση σημασίας
• αίσθηση βαρεμάρας και επιθυμία για παιχνίδι

Συγχρόνως δεν θα ήταν κανένα από τα παραπάνω. Ίσως το μωρό σας νιώθει λίγο φοβισμένο από όλα τα καινούργια πράγματα που βλέπει, τους ήχους που ακούει και τα αισθήματα που νιώθει, στις πρώτες εβδομάδες του και χρειάζεται χρόνο να προσαρμοστεί. Εάν το κρατάτε κοντά σας και του μιλάτε με απαλή φωνή ή εάν του τραγουδάτε απαλά σίγουρα θα το καθησυχάσετε. Το να κινείστε συχνά βοηθά να ηρεμήσει το μωρό σας εάν κλαίει. Να το λικνίζετε, να το κουνάτε απαλά και να το πηγαίνετε βόλτα με το αυτοκίνητο. Ο θηλασμός επίσης μπορεί να το καθησυχάσει. Μπορείτε να βάζετε το μωρό σας κοντά στο στήθος σας ή να του δώσετε μια κούκλα. Αλλά βεβαιωθείτε ότι η κούκλα είναι αποστειρωμένη.

Ορισμένα μωρά κλαίνε περισσότερο από άλλα, αλλά δεν είναι ξεκάθαρο για ποιον λόγο. Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας εάν κλαίνε. Είναι πολύ εξουθενωτικό οπότε, όταν έχετε την ευκαιρία, ξεκουραστείτε. Να μοιράζεστε την ανακούφιση του μωρού σας με τον σύντροφό σας. Μπορείτε να ζητάτε από κάποια φίλη ή συγγενή να σας βοηθάει κατά καιρούς για να ξεκουράζεστε λίγο. Εάν δεν υπάρχει κάποιος και νιώθετε ότι η υπομονή σας εξαντλείται αφήστε το μωρό στην κούνια του, βάλτε μουσική και πηγαίνετε σε ένα άλλο δωμάτιο για λίγα λεπτά. Φτιάξτε ένα τσάι, τηλεφωνήσετε σε μια φίλη σας ή βρείτε κάποιον τρόπο για να ηρεμήσετε. Θα μπορείτε να το αντιμετωπίσετε καλύτερα εάν κάνετε κάτι από όλα αυτά. Ποτέ μην ταρακουνάτε το μωρό σας, διότι αυτό κάνει το κεφάλι του μωρού σας να κουνιέται βίαια. Μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία και να βλάψει το μωρό. Τοποθετήστε το μωρό μέσα στην κούνια και ηρεμήστε, μην νευριάζετε με το μωρό σας. Εάν νομίζετε ότι αντιμετωπίζετε πρόβλημα με το κλάμα του μωρού σας μιλήστε με τη μαία σας ή τον γιατρό σας.

Εάν το κλάμα του μωρού σας, σας ακουστεί διαφορετικό σημαίνει ότι το μωρό μπορεί να έχει κάποιο πρόβλημα ή να είναι άρρωστο ειδικά εάν δεν τρώει σωστά. Εάν νομίζετε ότι το μωρό σας είναι άρρωστο, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αμέσως. Σε επείγουσες περιπτώσεις που δεν μπορείτε να βρείτε τον γιατρό σας, πηγαίνετε στα επείγοντα περιστατικά του κοντινότερου νοσοκομείου.

Ομιλία με το μωρό

Είναι πολύ σημαντικό να μιλάτε στο μωρό σας. Εάν εσείς ή η οικογένειά σας δεν μιλάτε ελληνικά αλλά κάποια ξένη γλώσσα, αυτό σίγουρα θα δώσει στο μωρό σας ένα ξεκίνημα για να μαθαίνει άλλες γλώσσες και θα το βοηθήσει να ευχαριστιέται άλλους πολιτισμούς.

Ύπνος

Το πόσο τα μωρά κοιμούνται ειδικά όταν είναι μικρά διαφέρει. Κατά τις πρώτες εβδομάδες, μερικά μωρά κοιμούνται την περισσότερη ώρα μεταξύ των φαγητών. Άλλα μωρά θα είναι ξύπνια συνέχεια. Καθώς μεγαλώνουν αρχίζει να αλλάζει ο τρόπος που ξυπνούν και κοιμούνται. Μερικά μωρά χρειάζονται περισσότερο ύπνο από άλλα και σε διαφορετικές ώρες. Σιγά-σιγά θα μπορείτε να αναγνωρίζετε πότε το μωρό σας είναι έτοιμο να κοιμηθεί. Ορισμένα μωρά ηρεμούν μετά από ένα ζεστό μπάνιο, άλλα κοιμούνται μετά το φαγητό. Ένα μωρό που κοιμάται δεν ακούει τους ήχους από το σπίτι οπότε δεν χρειάζεται να κάνετε απόλυτη ησυχία επειδή κοιμάται το μωρό σας. Θα είναι καλό εάν το μωρό σας συνηθίσει να κοιμάται και γύρω του να υπάρχει κάποιος θόρυβος. Δείτε παρακάτω για συμβουλές στις στάσεις που πρέπει να κοιμάται το μωρό σας.

Ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες θανάτου στην κούνια

Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε γιατί κάποια μωρά πεθαίνουν αιφνίδια και για κανένα προφανή λόγο από αυτό που ονομάζεται θάνατος στην κούνια ή Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου. Εδώ θα βρείτε μια λίστα με συμβουλές που μπορούμε να δώσουμε για να ελαχιστοποιήσουμε την περίπτωση αυτή.

Υπάρχουν τρεις τρόποι για να ελαττώσετε τον κίνδυνο:

• Να βάζετε το μωρό σας να κοιμάται με την πλάτη στο κρεβατάκι του,
• Αποφεύγετε να το ντύνετε πολύ ζεστά ή να έχετε υψηλή θερμοκρασία στο δωμάτιο,
• Μην καπνίζετε και μην αφήνετε άλλους να καπνίζουν στο δωμάτιο που κοιμάται το μωρό σας.

Ένα ασφαλές μέρος για να κοιμάται το μωρό σας

Τα μωρά πρέπει να τα βάζετε να κοιμούνται με την πλάτη τους στο στρώμα εκτός και εάν σας έχει συμβουλεύσει ο γιατρός σας να κάνετε κάτι άλλο. Τα μωρά που κοιμούνται ανάσκελα δεν έχουν πιθανότητες να πνιγούν και ο κίνδυνος από τέτοιου είδους θάνατο αυξάνεται όταν το μωρό σας κοιμάται μπρούμυτα. Να κρατάτε το κεφάλι του μωρού σας ξεσκέπαστο και τοποθετήστε το μωρό σας έτσι ώστε τα πόδια του να είναι στο τέλος του κρεβατιού για να μην στριφογυρίζει και μπερδευτεί κάτω από τα σκεπάσματα. Φτιάξετε έτσι το κρεβάτι ώστε τα σκεπάσματα να μη φθάνουν παραπάνω από τους ώμους του μωρού.

Η σωστή θερμοκρασία

Τα μικρά μωρά δεν μπορούν να ελέγξουν τη θερμοκρασία τους. Είναι εξίσου σημαντικό να αποφεύγεται τόσο η πολλή ζέστη όσο και το πολύ κρύο. Η υπερθέρμανση είναι ένας παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει στον ξαφνικό θάνατο.

Να θυμάστε:

• εάν το δωμάτιο είναι κατάλληλο για εσάς να φοράτε ελαφρά ρούχα (20-22 βαθμούς) τότε είναι σίγουρα κατάλληλο για το μωρό σας,
• να δίνετε στο μωρό σας ένα παραπάνω ρούχο ή σκέπασμα από ότι φοράτε ή έχετε αντίστοιχα εσείς,
• μην χρησιμοποιείτε παπλώματα μέχρι το μωρό σας να κλείσει χρόνο, το πάπλωμα τα ζεσταίνει πολύ,
• να κρατάτε το κεφάλι του μωρού σας ακάλυπτο όταν είστε σπίτι (εκτός και εάν κάνει πολύ κρύο), καθώς τα μωρά πρέπει να χάνουν θερμότητα από τα κεφάλια και τα πρόσωπά τους,
• να μη χρησιμοποιείτε ηλεκτρικές κουβέρτες καθώς τα μωρά έχουν ευαίσθητο δέρμα το οποίο μπορεί να ξυστεί εύκολα,
• τα μωρά που είναι άρρωστα ή έχουν πυρετό δεν χρειάζονται περισσότερες, αλλά μάλλον λιγότερες κουβέρτες,
• μετά από ένα γεύμα ή μια αγκαλιά βάλτε το μωρό σας στο κρεβάτι του. Αν το βάλετε στο δικό σας κρεβάτι, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να γυρίσετε στον ύπνο σας και να πνίξετε το μωρό, πόσω μάλλον αν έχετε ξενυχτήσει, καπνίσει ή καταναλώσει αλκοόλ
• ποτέ μην κοιμάστε με το μωρό σας πάνω στον καναπέ ή σε πολυθρόνα,
• τα μωρά κρυώνουν εύκολα όταν κάνει κρύο οπότε τυλίξτε τα καλά με κάτι όταν βγαίνετε έξω αλλά να θυμάστε να βγάζετε τα επιπλέον ρούχα όταν επιστρέφετε στο σπίτι, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα ξυπνήσετε το μωρό σας,
• να αποφεύγετε τα πλαστικά σεντόνια και προστατευτικά, τις κορδέλες και κομμάτια υφάσματος κοντά στο μωρό σας τα οποία μπορεί να τυλιχτούν σε αυτά,
• σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει κενό μεταξύ του στρώματος και των πλευρών του κρεβατιού μέσα στο οποίο θα μπορούσε να γλιστρήσει το σωματάκι του μωρού σας,
• απομακρύνετε οποιοδήποτε πλαστικό από το στρώμα για να μην μπλεχτεί το μωρό σας.

Καθαρός αέρας

Τα μωρά δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον καπνό, είτε πριν είτε μετά τη γέννα. Εάν εσείς ή όποιος άλλος προσέχει το μωρό σας καπνίζει μην καπνίζετε πουθενά κοντά στο μωρό σας. Ζητήστε από τους φίλους σας να καπνίζουν έξω ή να έχουν καπνίσει πριν έρθουν να σας επισκεφθούν. Θα ήταν πολύ καλό εάν όλοι έκαναν μια προσπάθεια να το κόψουν. Τα μωρά και τα μικρά παιδιά τα οποία εισπνέουν καπνό είναι πιο επιρρεπή στο βήχα, το άσθμα και τις μολύνσεις των πνευμόνων.

Στρώματα για τις κούνιες

Λέγεται ότι τοξικά αέρια που περιέχονται στο υλικό που υπάρχει σε ορισμένα στρώματα, είναι ίσως ένα πιθανός λόγος για τον ξαφνικό θάνατο. Παρ’ όλα αυτά μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις για κάτι τέτοιο. Εάν ακολουθήσετε τις παραπάνω συμβουλές, δεν θα έχετε πρόβλημα.

Εάν το μωρό σας δεν φαίνεται καθόλου καλά να ζητήστε ιατρική συμβουλή αμέσως.

Να θυμάστε πάντα ότι ο ξαφνικός αυτός θάνατος είναι σπάνιος. Μην ανησυχείτε συνέχεια για αυτό, κι έτσι χάσετε τους πρώτους τρυφερούς μήνες ανησυχώντας.

Πάνες

Τα μωρά θέλουν αλλαγή στις πάνες τους πολύ συχνά αλλιώς δημιουργούνται εγκαύματα.

Εκτός και εάν το μωρό σας κοιμάται ήσυχα, αλλάζετε την πάνα του πριν ή μετά το φαγητό. Οργανώστε το μέρος όπου θα αλλάζετε το μωρό σας ώστε όλα να σας διευκολύνουν.

Αλλάζοντας την Πάνα

Πρέπει να καθαρίζετε τον πισινό του μωρού σας προσεκτικά κάθε φορά που αλλάζετε πάνα για να μην πάθει έγκαυμα.

• Βγάλετε την πάνα. Εάν είναι βρώμικη καθαρίστε τον πισινό του μωρού σας με ένα μαντήλι ή βαμβάκι.
• Πλύνετε τον πισινό του μωρού σας και τα γεννητικά του όργανα με βαμβάκι και ζεστό νερό και σκουπίστε το καλά. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και λοσιόν μωρού.
• Για τα κορίτσια, σκουπίστε από εμπρός προς τα πίσω ώστε να μην μολύνουν τα μικρόβια τον κόλπο.
• Για τα αγόρια, σκουπίστε απαλά το πέος του και από κάτω.
• Μπορείτε να χρησιμοποιείστε κάποια κρέμα η οποία να δημιουργήσει μια κρούστα και θα προστατεύει το δέρμα. Ή μπορείτε να αφήσετε το δέρμα να αναπνεύσει.
• Αποφεύγετε τη χρήση ταλκ καθώς μπορεί να πνιγεί το μωρό.
• Προσέξτε να μη βάλετε κρέμα στα αυτοκόλλητα διότι μετά δεν θα ξανακολλήσουν.
• Πλύνετε τα χέρια σας.
• Εάν η πάνα είναι βρώμικη, μαζέψτε την και πετάξετε την στα σκουπίδια.

Έγκαυμα από τις πάνες

Τα περισσότερα μωρά παθαίνουν εγκαύματα επειδή έχουν πολύ ευαίσθητο δέρμα. Εάν παρατηρήσετε κόκκινα σημάδια και ή σπυριά καθαρίστε το μωρό σας πιο συχνά και αλλάζετε πάνες επίσης πιο συχνά. Ακόμα καλύτερα θα είναι να αφήνετε το μωρό σας χωρίς πάνα για λίγο ώστε να αναπνεύσει το δέρμα του μωρού. Σύντομα θα δείτε ότι καλυτερεύει.

Εάν το μωρό σας έχει έγκαυμα, ρωτήστε τον γιατρό ή τη μαία σας. Μπορεί να σας συμβουλεύσουν να χρησιμοποιείστε μια κρέμα. Εάν το έγκαυμα παραμείνει και προκαλεί πόνο συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.

Αφόδευση του μωρού

Αμέσως μετά τη γέννηση και για τις πρώτες εβδομάδες το μωρό σας θα βγάζει μια πρασινόμαυρη ουσία, η οποία ονομάζεται μυκώνιο και είναι ό,τι άχρηστο έχει μαζέψει από τα έντερα κατά την περίοδο που ήταν μέσα στη μήτρα.

Καθώς το μωρό σας αρχίσει να καταναλώνει γάλα, το χρώμα αυτό θα αλλάξει και θα γίνει πιο κίτρινο ή πιο πορτοκαλί. Τα χρώματα μπορεί να είναι λαμπερά. Τα μωρά που θηλάζουν έχουν πιο ρευστά κόπρανα. Τα μωρά που τρώνε με το μπουκάλι έχουν πιο σφιχτά και μυρίζουν πιο πολύ. Τα μωρά διαφέρουν πολύ στον τρόπο αφόδευσης. Ορισμένα παρουσιάζουν κάποια κίνηση πριν ή κατά την ώρα του φαγητού, άλλα μπορεί να μην έχουν καμία κίνηση για μερικές ημέρες. Και τα δύο είναι φυσιολογικά.

Τα περισσότερα μικρά μωρά κοκκινίζουν στο πρόσωπο και άλλα κλαίνε όταν αφοδεύουν. Αυτό είναι φυσιολογικό και δεν σημαίνει ότι έχουν δυσκοιλιότητα όσο τα κόπρανά τους είναι μαλακά. Εάν ανησυχείτε ότι το μωρό σας έχει δυσκοιλιότητα, αναφέρετε το στον γιατρό σας ή τη μαία σας.

Το τι θα βρίσκετε μέσα στην πάνα του μωρού σας θα διαφέρει από μέρα σε μέρα και συνήθως δεν θα υπάρχει λόγος ανησυχίας. Εάν, όμως, παρατηρήσετε μια εμφανή διαφορά όπως, εάν γίνουν συχνά ή ρευστά ή μυρίζουν πολύ ή εάν αλλάξει το χρώμα τους και γίνει πράσινο άσπρο ή κρεμώδες, τότε να ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού σας.

Πλύσιμο

Δεν χρειάζεται να πλένετε το μωρό σας κάθε μέρα αλλά πρέπει να πλένετε το πρόσωπο του, το λαιμό του, τα χέρια του και τον πισινό του προσεκτικά κάθε μέρα. Μπορείτε να το κάνετε αυτό επάνω στην αγκαλιά σας ή εκεί όπου του αλλάζετε πάνα. Διαλέξτε μια ώρα όπου το μωρό σας είναι ξύπνιο και ευχαριστημένο και βεβαιωθείτε ότι το δωμάτιο είναι ζεστό. Θα χρειαστείτε μια λεκάνη ζεστό νερό, βαμβάκι, μια πετσέτα και ένα μωρομάντηλο.

Βγάλτε τα ρούχα του μωρού σας εκτός από το γιλέκο και την πάνα, τυλίξτε το σε μια πετσέτα, απαλά σκουπίστε σε κάθε μάτι από τη μεριά της μύτης και προς τα έξω με ένα καθαρό κομμάτι βαμβάκι για κάθε μάτι, χρησιμοποιώντας καθαρό βαμβάκι καθαρίστε τα αυτιά χωρίς, όμως, να καθαρίζετε μέσα στα αυτιά, καθαρίστε το υπόλοιπο πρόσωπο του μωρού και τον λαιμό με βαμβάκι και μετά στεγνώστε το απαλά, βγάλτε τη πάνα και πλύνετε τα γεννητικά όργανα του μωρού με βαμβάκι και ζεστό νερό. Σκουπίστε τα πολύ προσεκτικά και βάλτε μια καθαρή πάνα. Την πρώτη εβδομάδα πρέπει να καθαρίζετε γύρω από τον αφαλό του κάθε μέρα. Η μαία θα σας δείξει τον τρόπο.

Μπάνιο

Να κάνετε μπάνιο το μωρό σας τουλάχιστον τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα ή πιο συχνά εάν το μωρό σας το διασκεδάζει. Να μην το κάνετε μπάνιο αμέσως μετά το φαγητό ή όταν πεινάει ή νυστάζει. Να βεβαιώνεστε ότι το δωμάτιο είναι ζεστό και ότι έχετε ότι χρειάζεστε. Ελέγξτε ότι το νερό δεν είναι πολύ καυτό. Δοκιμάστε το στον καρπό σας.

• Γδύστε το μωρό σας εκτός από την πάνα του και τυλίξτε το σε μια πετσέτα. Καθαρίστε το πρόσωπο του μωρού σας με ένα βαμβάκι και νερό. Μη χρησιμοποιείτε σαπούνι στο πρόσωπό του.
• Πλύνετε τα μαλλιά του μωρού σας με σαπούνι για μωρά ή λοσιόν κρατώντας το κεφάλι πάνω από τη λεκάνη. Ξεπλύνετε προσεκτικά.
• Εάν χρησιμοποιείτε σαπούνι για μωρά, ξετυλίξτε το μωρό από την πετσέτα και σαπουνίστε το παντού κρατώντας το ακόμα στην αγκαλιά σας. Βγάλτε την πάνα την τελευταία στιγμή. Εάν χρησιμοποιείτε αφρόλουτρο για μωρά προσθέστε λίγο νερό.
• Βάλτε το μωρό σας απαλά μέσα στο νερό. Χρησιμοποιώντας το ένα χέρι σας ρίξτε νερό παντού αλλά μην βρέξετε το πρόσωπό του. Ποτέ μην αφήνετε το μωρό σας μόνο στην μπανιέρα ακόμα και για μερικά δευτερόλεπτα.
• Σηκώστε το μωρό σας και σκουπίστε απαλά με την πετσέτα. Σκουπίστε καλά ειδικά όπου κάνει ζάρες. Εάν το δέρμα του μωρού σας είναι ξηρό μπορείτε να αλείψετε λίγο baby oil. Το μωρό σας θα το ευχαριστηθεί αυτό.
• Ποτέ μην αφήνετε το μωρό σας μόνο στο μπάνιο
• Εάν το μωρό σας δείχνει τρομαγμένο στο μπάνιο ή κλαίει μπορεί να βοηθήσει εάν κάνετε μαζί του μπάνιο. Μπορεί να σας αρέσει να το κάνετε αυτό. Βεβαιωθείτε ότι το νερό είναι αρκετά ζεστό, όχι καυτό, και μην προσθέτετε τίποτα στο νερό παρά μόνο αν είναι αφρόλουτρο για μωρά.