Τι είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS); Ποια είναι τα συμπτώματα & η αντιμετώπιση του;

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), επίσης γνωστό ως το σύνδρομο Stein-Leventhal, είναι  το πιο συνηθισμένο ορμονικό πρόβλημα σε γυναίκες γόνιμης ηλικίας και υπολογίζεται ότι επηρεάζει το 3-15% όλων των γυναικών.

Σύμφωνα με τα κριτήρια του Rotterdam (2003), για τη διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι απαραίτητη η παρουσία των δύο, τουλάχιστον, από τα τρία ακόλουθα κριτήρια, αφού αποκλεισθούν άλλα νοσήματα:

• Χρόνια ολιγο- ή ανωοθυλακιορρηξία (που εκδηλώνεται ως ολιγομηνόρροια ή αμηνόρροια, δηλαδή λιγότερα από οκτώ αιμορραγικά επεισόδια, κατά τη διάρκεια ενός έτους).
  
  
• Βιοχημική υπερανδρογοναιμία ή κλινικές εκδηλώσεις υπερανδρογοναιμίας (κλινική εικόνα υπερανδρογοναιμίας, χωρίς ανάλογα βιοχημικά ευρήματα).
  
  
• Πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών (PCOS), κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο (όγκος της μίας ή και των δύο ωοθηκών >10 cm 3 ή/ και 12 ή περισσότερα μικρά ωοθυλάκια, διαμέτρου 2-9 mm, στη μία ή και στις δύο ωοθήκες)

Τα συμπτώματα του Συνδρόμου  πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)

• Ακανόνιστες περίοδοι: Το 85% των γυναικών με ακανόνιστες περιόδους έχουν πολυκυστικές ωοθήκες. (Andrews 1999, Women’s Sexual Health).
  
  
• Γονιμότητα: Ακανόνιστη ωορρηξία συνήθως σημαίνει ότι η σύλληψη θα είναι δύσκολη.
  
  
• Αποβολή: Έχει αποδειχτεί ότι οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για αποβολή.
  
  
• Προβλήματα δέρματος: Μεγάλη ποσότητα τεστοστερόνης στις γυναίκες μπορεί να προκαλέσει ακμή ή ανεπιθύμητη τριχοφυΐα.
  
  
• Υπερβολικό βάρος: Πολλές γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες είναι παχύσαρκες. Η μείωση του βάρους σας μπορεί να μειώσει το αποτέλεσμα των συμπτωμάτων των πολυκυστικών ωοθηκών.
  
  
• Λεπτά μαλλιά ή απώλεια μαλλιών από την κεφαλή (αλωπεκία)
  
  
• Κατάθλιψη και έντονες μεταλλαγές στη διάθεση
  
  
• Αύξηση σακχάρου αίματος (διαβήτη), χοληστερίνης καθώς και καρδιολογικά προβλήματα, όπως στεφανιαία νόσο.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών στηρίζεται στο ιστορικό, την κλινική εξέταση και η εργαστηριακή διερεύνηση (εξετάσεις αίματος, υπερηχογράφημα).

Μόνιμη και οριστική θεραπεία δεν υπάρχει, διότι το σύνδρομο προκαλείται από γενετικούς και μεταβολικούς παράγοντες. 

Η θεραπευτική μας προσέγγιση κατευθύνεται στην αντιμετώπιση του προεξέχοντος συμπτώματος. Για τις γυναίκες που δεν επιθυμούν εγκυμοσύνή, οι ακανόνιστες περίοδοι, η ακμή και η ανεπιθύμητη τριχοφυΐα μπορούν να αντιμετωπιστούν τη χρήση αντισυλληπτικών δισκίων σε συνδυασμό με αντιανδρογόνα.

Στην περίπτωση επιθυμίας εγκυμοσύνης, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας καθώς χρησιμοποιούνται φάρμακα τα οποία προκαλούν διέγερση της ωοθήκης και ωοθυλακιορρηξίας. Το φάρμακο  εκλογής για τη διέγερση ωορρηξίας, είναι η κιτρική κλομιφαίνη.

Αυτό χορηγείται υπό την μορφή χαπιού για 5 μέρες ξεκινώντας από τη δεύτερη μέρα της περιόδου. Αποτελέσματα έχουν δείξει ότι 4 στις 5 γυναίκες που παίρνουν κιτρική κλομιφαίνη έχουν ωορρηξία, με 1 στις 3 να συλλαμβάνουν. Η δόση με την οποία ξεκινάτε είναι 50 mg, η οποία αυξάνεται στα 100 mg και παράλληλα προτείνεται υπερηχογραφική παρακολούθηση 3-5 ημέρες μετά το τέλος της θεραπείας. Έτσι παρακολουθούνται ο αριθμός και το μέγεθος των αναπτυσσόμενων ωοθυλακίων.

Συχνές παρενέργειες είναι οι εξάψεις, κεφαλαλγίες, κοιλιακό άλγος, πρήξιμο ναυτία και έμετοι, διαταραχές της διάθεσης και ευαισθησία στο στήθος. Τα συμπτώματα αυτά σύντομα υποχωρούν μετά το τέλος της αγωγής.

Στις παχύσαρκες γυναίκες συνιστάται απώλεια βάρους και αρκετές φορές παρατηρείται ομαλοποίηση της εμμήνου ρήσεως και επάνοδο της ωοθυλακιορρηξίας.

Τέλος, η σύγχρονη  χειρουργική προσέγγιση στην θεραπεία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών  ονομάζεται λαπαροσκοπικό ''Drilling"  ωοθηκών  και έχει ως  αποτέλεσμα την αντιμετώπιση του προβλήματος ωοθυλακιορρηξίας  και αυξάνει σημαντικά το ποσοστό γονιμότητας.